فواید شکلات تلخ برای سلامتی

نویسنده: Jillian Kubala  (متخصص تغذیه  از کالج Westhampton  نیویورک)

محصولات شکلاتی، از جمله شکلات تلخ، از دانه‌های درختی به نام کاکائو (Theobroma) به دست می‌آیند. شکلات تلخ نسبت به شکلات شیری و یا شکلات نیمه شیرین، از درصد بیشتری کاکائو بهره می‌برد. البته این درصد بسته به نوع شکلات تلخ و یا قیمت آن متفاوت است. بیشتر انواع شکلات تلخ حاوی 70 تا  85 درصد کاکائو هستند، اگرچه ممکن است انواع دیگری وجود داشته باشند که بیشتر و کمتر از این میزان کاکائو را در خود جای دهند. برای نمونه شکلات های کاملاً تلخی وجود دارند که تا 90 درصد و یا حتی 100 درصد حاوی  پودر کاکائو هستند (1).

شکلات تلخ به‌طورکلی سرشار از کاکائو است. به همین سبب حاوی مقادیر نسبتاً قابل توجهی از خواص مواد معدنی و همچنین گیاهانی هستند که اصطلاحاً به آنها گیاهان دارویی اطلاق می‌شود. در نتیجه شکلات تلخ می‌تواند از چندین جهت برای سلامتی انسان مفید باشد؛ برای مثال از مزایای شکلات تلخ می‌توان جلوگیری از عوامل ایجادکننده بیماری‌های قلبی و همچنین نقش در بهبود بیماری‌های گوارشی را نام برد. دلیل اصلی این مزیت شکلات تلخ نیز به ویژگی‌های پودر کاکائو بر می‌گردد.

برای اینکه درک بهتری از چگونگی این تأثیر شکلات تلخ بر بدن داشته باشیم، بد نیست اشاره‌ای به ترکیبات پودر کاکائو داشته باشیم. تولید پودر کاکائو (که به Cocoa solids و یا جامدات موجود در کاکائو) بدین‌گونه حاصل می‌شود: پس از اینکه کره کاکائو از دانه‌های کاکائو استخراج شد، مواد جامد بسیاری هم به همراه آن وجود دارد که مخلوطی از بسیاری از مواد به‌جامانده دانه کاکائو است؛ به این مواد به‌جامانده پودر کاکائو و گاهی هم کاکائو گفته میشود؛ بنابراین شکلات از دو بخش تشکیل می‌شود: یکی پودر کاکائو است و بخش دوم همان قسمت چرب شکلات است که  اصطلاحاً به آن «کره کاکائو» می‌گویند.  این ترکیب دوم (کره کاکائو) بین ۵۰٪ تا ۷۵٪ از دانه‌های کاکائو را شامل می‌شود و از مشخصات بارز آن ذوب‌شدن کاکائو در دماهای متفاوت است که در حقیقت میزان درصد کره کاکائو را نشان می‌دهد.

در مقاله پیش رو سعی داریم تا تمامی آن چیزهایی را که نیاز است تا در ارتباط با ترکیبات شکلات تلخ، مزایای شکلات تلخ برای بدن و سلامتی، و همچنین مضرات شکلات تلخ بدانید (مانند ارزش غذایی آن، فواید بالقوه‌ای که برای سلامتی دارد، و مضرات احتمالی این محصول)، با هم مرور نماییم.

شکلات تلخ منبعی غنی از ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی

ویژگی آنتی‌اکسیدانی شکلات تلخ برای سلامتی بدن

محصولات کاکائو و از جمله همین شکلات تلخ دارای ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی فراوانی هستند.

در اینجا قصد نداریم وارد مطالب و اصطلاحات تخصص پزشکی شویم، اما مختصر آنکه، آنتی‌اکسیدان‌ها ترکیباتی هستند که از سلول‌های سالم بدن در مقابل واکنش‌های شیمیایی «رادیکال‌های آزاد» محافظت می‌کنند و از تخریب آنها جلوگیری به عمل می‌آورند. رادیکال‌های آزاد (free radicals) مولکول‌های بسیار واکنش‌پذیری هستند که وقتی تعدادشان بر مدافعین آنتی‌اکسیدانی بدن غلبه پیدا می کند، می‌تواند برای سلامتی بسیار مضر باشد. هنگامی که تعداد  رادیکال‌های آزاد بیش از حد زیاد می‌شود، منجر به ایجاد پدیده‌ای به نام «استرس اکسیداتیو» (oxidative stress) می‌گردند. چنین پدیده‌ای  با برخی سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی مزمن مرتبط است. کار اصلی آنتی‌اکسیدان‌ها این است که با رادیکال‌های آزاد وارد یک نوع تعامل می‌شوند و آنها را قبل از آنکه موجب تخریب سلول‌های پروتئینی، لیپیدها (بافت‌های چرب)، و DNA گردند، مهار می‌کنند (2).

شکلات تلخ منبعی عالی از آنتی‌اکسیدان‌ها، به‌ویژه ترکیبات فلاونوئیدی است (فلاونوئیدها خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی دارند که در دفع سموم و مبارزه با «استرس اکسیدانی» نقش پررنگی دارند). تحقیقات نشان می‌دهد که محصولات کاکائویی مثل شکلات تلخ، بالاترین میزان فلاونوئید را نسبت به سایر مواد غذایی دارند. در مقام مقایسه با شکلات معمولی و یا شکلات شیری، ازآنجایی‌که شکلات تلخ سرشار از پودر کاکائو است، میزان فلاونوئیدهای موجود آن پنج برابر بیشتر از شکلات شیری است (3).

ویژگی ضدالتهابی شکلات تلخ برای سلامتی بدن

علاوه بر تأثیرات آنتی‌اکسیدانی، شکلات تلخ همچنین دارای اثرات ضدالتهابی قدرتمندی است. مطالعات متعدد نشان داده است که خوردن شکلات تلخ برای کاهش مارکرهای التهابی (نشانگرهای التهابی) مؤثر است. به‌عنوان مثال، در سال 2023 مطالعاتی برای پی‌بردن به تأثیر شکلات تلخ بر روی وضعیت بهبود  59 بیماری که تحت درمان همودیالیز بودند، صورت گرفت. این تحقیق نشان داد که شرکت کنندگانی که در هفته سه بار و به مدت دو ماه 40 گرم از شکلات تلخی که  حاوی 70% کاکائو باشد مصرف کرده‌اند، نسبت به افرادی که فاقد مصرف چنین شکلاتی بوده‌اند، سطح خونی نشانگرهای التهابی آنان کاهش بیشتری داشته است (4).

مطالعات دیگر نشان داده‌اند که مصرف شکلات تلخ برای کاهش سایر نشانگرهای التهابی مانند اینترلوکین-6 (IL-6) و پروتئین بسیار حساس واکنشی نوع C (hs-CRP) در افرادی که نشانه‌هایی از افزایش التهاب در بدن دارند، مؤثر است (5).

امکان تأثیر مثبت شکلات تلخ بر بیماری‌های قلبی و سلامت عروق

مصرف محصولات کاکائویی همچون شکلات تلخ، ممکن است راهی مؤثر (و البته خوشمزه!) برای مراقبت از سلامت قلب شما باشد. ازآنجایی‌که شکلات تلخ دارای ترکیبات ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی بسیار بالایی است، ممکن است به محافظت در برابر عوامل خطرزای بیماری قلبی چون تصلب شرایین (تجمع پلاک در شریان‌ها) و چربی (بالای) خون و یا فشارخون زیاد کمک کند (6).

مطالعات نشان می‌دهد که مصرف شکلات تلخ با کاهش پلاک‌های آترواسکلروتیک در عروق کرونر و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های عروق کرونر قلب، حمله قلبی و سکته مرتبط است (6).

خوردن شکلات تلخ به‌عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم برای قلب ممکن است به کاهش عوامل خطر بیماری قلبی (مثلاً فشارخون بالا و چربی بالی خون) کمک کند. بررسی تعداد 31 مطالعه ای که در سال 2022 در این رابطه انجام شد، نشان داد که مصرف کاکائو به طور قابل توجهی فشارخون سیستولیک و دیاستولیک را در افراد دارای فشارخون بالا (و حتی افرادی که فشارخون طبیعی دارند) را کاهش می‌دهد (فشارخون «سیستولیک» زمانی بوجود می آید که ضربان قلب به بالاترین می‌رسد، و در فاصله میان ضربان قلب، فشارخون به کمترین حد خود می رسد، که این را فشار «دیاستولیک» می‌گویند).

محققین در همین رابطه خاطرنشان کرده‌اند که شکلات تلخ جامد نسبت به نوشیدنی‌های شکلاتی (شکلات مایع) تأثیر بیشتری در کاهش فشارخون دارند. این محققین معتقدند که محصولات کاکائویی که حاوی آنتی‌اکسیدان‌های فلاونوئیدی هستند، بیشترین تأثیر را در کاهش فشارخون دارند (7).

تحقیقات همچنین نشان داده شده است که مصرف شکلات تلخ باعث کاهش سطح کلسترول «بد» (که به کلسترول LDL هم معروف است)، قند خون و تری گلیسیرید می‌شود و عملکرد شریان‌های خونی و عبور جریان خون در رگ‌ها را بهبود می‌بخشد. واضح است که همگی این ویژگی‌هایی که ذکر شد، می‌توانند خطر بیماری قلبی را کاهش دهند.

به‌عنوان نمونه، یک از این تحقیقات که در سال 2021 انجام شد و شامل هشت فقره مطالعه در رابطه با بررسی اثرات مصرف کاکائو و شکلات تلخ در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 بود، نشان داد که مصرف شکلات تلخ با کاهش قابل توجهی در کلسترول LDL و همچنین سطح قند خون ناشتا مرتبط می‌باشد (8).

شکلات تلخ: سرشار از مواد معدنی

محصولاتی که با شکلات تلخ تولید می‌شوند، به طور شگفت‌انگیزی سرشار از مواد مغذی ویژه‌ای هستند. به‌عنوان مثال، شکلات تلخ منبع عالی مواد معدنی مهمی برای بدن، مانند منیزیم و آهن است.

تأمین منیزیم مورد نیاز بدن توسط شکلات تلخ

منیزیم نوعی ماده معدنی است که برای تنظیم قند و فشارخون، انقباض عضلانی، عملکرد مناسب عصب‌ها، و به هم پیوستگی (سنتز) DNA مورد نیاز بدن می‌باشد. اگرچه مصرف روزانه منیزیم کافی برای سلامت کلی بدن حیاتی است، برخی از افراد به اندازه کافی از این ماده مغذی و پر اهمیت در رژیم غذایی روزانه خود استفاده نمی‌کنند. مصرف کم منیزیم منجر به بروز مشکلات سلامتی برای بدن انسان از جمله فشارخون بالا می‌گردد. دقیقاً به همین سبب است که استفاده از خوراکی‌هایی پر منیزیومی از قبیل سبزی‌ها، غلات (لوبیا، عدس، نخود و…)، و محصولات کاکائویی این‌قدر برای سلامت بدن اهمیت دارند (9).

شکلات تلخ سرشار از منیزیم است؛ یک اونس (حدود 31 گرم) شکلات تلخ حاوی  70-85% پودر کاکائو است و منیزیوم موجود در این مقدار شکلات تلخ حدود 64.6 میلی گرم منزیوم است. این میزان منزیوم 15% «ارزش روزانه» غذایی مورد نیاز بدن انسان (Daily Value-DV) به منزیوم را تأمین می کند (10).

شکلات تلخ همچنین سرشار از آهن است. همان گونه که می‌دانید آهن ماده‌ای معدنی است که برای تولید هموگلوبین ضروری می‌باشد. از طرفی هموگلوبین (hemoglobin) یکی از پروتئین‌های موجود در گلبول‌های قرمز خون است که دارای آهن می‌باشد که همین آهن، مولکول‌های اکسیژن را با خود حمل می‌کند، لذا هموگلوبین یکی از اجزای اساسی تشکیل‌دهنده خون تلقی می‌شود که وجود آهن کافی در آن برای رشد و نمو و عملکرد سلولی و سنتز هورمون‌های خاص حیاتی می‌باشد (11).

همان گونه که در چند خط بالاتر ذکر شد، یک وعده مصرف شکلات تلخ (حدود 31 گرم) حاوی 70-80% کاکائو است که حدود 3.37 میلی گرم آهن دارد، و همین میزان از آهن، حدود 19% «ارزش روزانه» غذایی (DV) را تأمین می نماید.

علاوه بر آهن و منیزیم، شکلات تلخ منبع خوبی از مواد معدنی دیگر مانند منگنز و مس است. منگنز برای متابولیسم و عملکرد سیستم ایمنی ضروری است. «متابولیسم» به معنای میزان سوخت‌وساز است، و سوخت‌وساز یعنی مقدار انرژی که بدن شما مصرف می‌کند (کالری). مس نیز به‌عنوان یک «کوفاکتور» (همسازه) برای آنزیم‌های دخیل در تولید انرژی، سنتز انتقال دهنده‌های عصبی، متابولیسم آهن و غیره عمل می کند (12 و 13).

تأثیر مثبت شکلات تلخ برعملکرد روده

رژیم غذایی هر فرد تأثیر قابل توجهی بر سلامت روده وی دارد، از جمله تأثیر بر باکتری‌هایی که در سیستم گوارش زندگی می‌کنند. این‌گونه ناهنجاری‌های موجود در روده را در مجموع به‌عنوان «میکروبیوتای» روده می‌شناسند. (میکروبیوتا، شامل باکتری‌ها، آرکی‌ها، آغازیان، قارچ‌ها و ویروس‌ها می‌گردد).

شکلات تلخ تأمین کننده مواد مغذی مفیدی مانند پروبیوتیک‌ها هستند. پروبیوتیک‌ها در واقع ترکیباتی هستند که به‌عنوان منبع سوخت برای «باکتری‌های دوست» (باکتری‌هایی که مه تنها بی‌ضررند بلکه روده را با میکروارگانیسم‌های تقویت‌کننده سلامت تجهیز می‌کنند) که در دستگاه گوارش ساکن هستند عمل می‌کنند. مصرف غذاهای غنی از فیبرهای پروبیوتیک ممکن است به رشد باکتری‌های مفید کمک کند و در نتیجه سلامت روده را بهبود بخشد (14).

در سال 2022 در رابطه با تأثیر مصرف شکلات تلخ در بهبود عملکرد روده، یک تحقیق علمی با حضور 48 نفر بزرگسال که از سلامت جسمی برخوردار بودند، انجام شد. نتیجه این تحقیق نشان داد که افرادی که مقدار 30 گرم شکلات تلخ را به مدت سه هفته مصرف کرده‌اند، افزایش قابل توجهی در تعداد و تنوع باکتری های مفید ساکن در روده و همچنین فراوانی نسبی سطح باکتری Blautia obeum  داشته اند. «بلوشا ابیم» باکتری‌هایی هستند که اسید چرب با زنجیره کوتاه (SCFA) تولید می‌کنند. SCFA ها، مانند بوتیرات، ترکیباتی هستند که سوخت سلول‌های روده بزرگ را تامین می‌کنند، سلامت روده را حفظ می‌کنند و التهاب روده را تنظیم می نمایند (14).

جالب این است که محققان دریافتند که 85% از افرادی که به همان میزان شکلات تلخ را در دوره یاد شده مصرف کرده بودند، با بهبود خلق و خوی خود مواجه شده بودند، و این شرایط را با فراوانی بیشتر باکتری Blautia مرتبط می دانستند (14).

نتیجه این تحقیق به‌خوبی نشان داد که مصرف شکلات تلخ با کیفیت بالا، می‌تواند تأثیر مثبتی بر سلامت روده و همچنین تقویت روحیه و خلق‌وخوی بهتر داشته باشد

ارزش غذایی شکلات تلخ چقدر است (در یک وعده مصرف = 30گرم)

همانطور که ذکر شد، شکلات تلخ به طرز شگفت‌آوری سرشار از مواد مغذی از جمله مواد معدنی مانند منیزیم و آهن است. در اینجا ارزش غذایی موجود در یک وعده مصرف شکلات تلخی را که حاوی 70-85% پود کاکائو باشد (معادل یک اونس و یا تقریباً 31 گرم)، فهرست می‌کنیم (10).

شکلات تلخ منبع خوب و مناسبی از فیبر، و همچنین سرشار از مواد معدنی همچون منیزیوم، آهن، مس و روی است که برای سلامت کلی بدن ضروری هستند. در کنار اینها، این نوع شکلات، مقادیر کمتری از سایر ویتامین‌ها و مواد معدنی از جمله فسفر، پتاسیم و ویتامین  K را برای بدن فراهم می کند.

بااین‌حال نباید یک نکته را از نظر دور داشت و آن‌هم مقدار کالری نسبتاً بالای شکلات تلخ است که هشداری است به عدم افراط در مصرف آن، بخصوص در افرادی که دچار چاقی هستند.

مضرات شکلات تلخ برای سلامتی

همان‌طور که در بالا ذکر شد، شکلات تلخ کالری نسبتاً بالایی دارد، بنابراین نباید به طور منظم در مقادیر زیاد مصرف شود. خوردن بیش از حد شکلات می‌تواند شما را با کالری اضافی مواجه کند که در نهایت منجر به اضافه‌وزن می‌گردد.

تأثیر منفی وجود کافئین در شکلات تلخ

همچنین، تمام محصولات کاکائو حاوی مقداری کافئین هستند. واضح است که برخی از افراد نسبت به دیگران حساسیت بیشتری نسبت به کافئین دارند و بایستی به این حساسیت توجه شود. ضمناً شکلات تلخ حاوی محرکی طبیعی به نام «تئو برومین» است. ازآنجایی‌که این نوع شکلات حاوی مواد محرک است، خوردن بیش از حد آن می‌تواند منجر به عوارض جانبی مانند کم‌خوابی و یا بدخوابی، اضطراب و عصبانیت شود؛ این موضوع به‌خصوص در افرادی که به کافئین حساس هستند، نمود بیشتری دارد (3).

تأثیر مصرف شکلات تلخ بر زنان باردار

علاوه بر این، تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف محصولات دارای کاکائو در مراحل پایانی بارداری، ممکن است رگ خونی جنین (که به نام مجرای شریانی مشهور است) را منقبض و تنگ نماید و این می‌تواند بر سلامت جنین تأثیر منفی بگذارد (15).

به سبب همین خطر احتمالی، زنان در مراحل پایانی بارداری باید از مصرف مقادیر زیاد محصولات کاکائویی مانند شکلات تلخ اجتناب کنند.

چند نکته در مورد مصرف شکلات تلخ

راه‌های زیادی برای لذت بردن از شکلات تلخ وجود دارد. با این حال، باید به این نکته ضروری توجه داشته باشید که اگرچه شکلات تلخ دارای فوایدی چند برای سلامتی است، اما با توجه به میزان کالری، و قند موجود در آن، بایستی مصرف آن در هر رژیم غذایی سالم محدود شود. به همین سبب بهتر است از شکلات تلخ در مقادیر کم و هرازچندگاه یکبار مصرف نموده و از آن و خواص مثبت غذایی که دارد، لذت ببرید. چند روش وجود دارد که به شما کمک می کند تا در عین اینکه از خوردن شکلات تلخ و فواید غذایی آن منتفع می‌گردید، از مضرات احتمالی آن نیز خود را به دور نگه دارید:

• از تکه‌های شکلات تلخ برای طعم دادن به محصولات پخته شده مانند کلوچه و کیک و از این قبیل خوراکی‌ها استفاده کنید
• تراشه‌های شکلات تلخ را به گرانول و «توپک‌های انرژی» اضافه کنید.
• یک ‌تکه از شکلات تلخ را به کره بادام زمینی طبیعی آغشته کرده و میل کنید.
• با استفاده از میوه‌های تازه مانند توت‌فرنگی یا موز که با شکلات تلخ ذوب شده مخلوط شده‌اند، یک دسر مغذی درست کنید.
• شکلات تلخ را با میوه‌های خشک و دانه‌هایی از قبیل بادام زمینی و پسته و مغز بادام و… مخلوط کرده و ترکیب لذیذ به وجود آورید.

تأثیر منفی میزان قند افزوده در شکلات تلخ

هنگام خرید شکلات تلخ، توجه به این نکته ضروری است که برخی از محصولات شکلاتی نسبت به سایرین دارای قند افزوده بسیار بیشتری هستند. به‌طورکلی، محصولات شکلات تلخی که حاوی درصد کمتری از پودر کاکائو هستند (مانند محصولات شکلات تلخی که حاوی مواد قندی همچون کارامل و تافی)، معمولاً قند افزوده بیشتری دارند.

به‌عنوان مثال، یک اونس (حدود سی گرم) شکلات تلخ  نوددرصدی تولیدی برند لینت Lindt حاوی تنها دو گرم قند افزوده است، درحالی‌که همان مقدار شکلات تلخ  هفتاد درصدی این شرکت، حاوی 9 گرم قند افزوده می‌باشد (10).

مشاه

اگر چه ممکن است مصرف گاه به گاه خوراکی‌های حاوی قند افزوده، تأثیر منفی قابل‌ملاحظه‌ای بر سلامتی افراد سالم نداشته باشد، اما خوردن بیش از حد ترکیبات دارای قند افزوده می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند چاقی (اگر چاقی را به درستی یک بیماری فرض کنیم)، بیماری کبد و دیابت نوع 2 را افزایش می‌دهد (16).

کلام پایانی

شکلات تلخ یک خوردنی محبوب است که ممکن است از چندین جهت برای سلامتی مفید باشد. این نوع شکلات سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات ضدالتهابی است و ممکن است به‌سلامت قلب و روده کمک کند. به‌علاوه، شکلات تلخ منبع خوبی از مواد مغذی ضروری مانند منیزیم و آهن است.

اگرچه خوردن گاه به گاه شکلات تلخ می‌تواند راهی مؤثر برای ارتقای سلامتی انسان باشد، اما بیشتر انواع آن پر کالری و دارای قند افزوده هستند. اگر مایل هستید تا شکلات تلخ را به رژیم غذایی خود اضافه کنید، بهتر است از آن در حد اعتدال به‌عنوان بخشی از یک رژیم غذایی کامل و مغذی استفاده کنید.

پرسش های متداول در مورد شکلات تلخ

بهترین زمان برای خوردن شکلات تلخ چه زمانی است؟

بهترین زمان برای خوردن شکلات تلخ صبح است. البته می‌توان آن را به همراه دیگر ترکیبات غذایی صبحانه، نیز میل ‌کنید. شکلات تلخ یک میان‌وعده سالم و مغذی است که سطح قند خون را تنظیم می‌کند و انرژی موردنیاز بدن را در طول روز تأمین می‌نماید (به بخش «مضرات شکلات تلخ» همین مقاله توجه فرمایید). 

تحقیقات علمی نشان داده است کسانی که از شکلات تلخ به‌عنوان و یا در کنار صبحانه استفاده می‌کنند، بهتر از افرادی که از این ماده غذایی استفاده نمی‌کنند، دارای کارایی مؤثر و مثبت هستند و تمرکز بیشتری بر فعالیت‌های روزمره خود دارند. همین مزیت می‌تواند دلیل خوبی باشد بر آغاز روز با مصرف مقدار مناسبی از شکلات تلخ. 

چه کسانی نباید شکلات تلخ بخورند؟

خوردن شکلات تلخ در مقادیر کم و مناسب برای افراد سالم نه‌تنها بی‌ضرر که بلکه دارای فواید بسیاری است. بااین‌حال مصرف بیش از حد آن ممکن است که به بدن برخی افراد آسیب برساند؛ بنابراین در مصرف این نوع شکلات می‌بایست احتیاطاً چند نکته را مدنظر قرارداد.

• اگر سابقه بیماری میگرن دارید و یا دچار سردردهای دوره‌ای می‌شوید، از مصرف شکلات تلخ پرهیز کنید، زیرا ممکن است باعث تحریک میگرن شما گردد (1).
• بیماران دیابتی بهتر است از مصرف شکلات تلخ پرهیز کنند؛ زیرا سطح قند خون را تا حدودی افزایش می‌دهد کنترل قند خون را در این‌گونه بیماران دچار اختلال می‌سازد (1). 
• زنان باردار و همچنین مادران شیرده می‌بایست از خوردن شکلات تلخ خودداری نمایند؛ زیرا این نوع شکلات حاوی کافئین نسبتاً بالایی است و ممکن است در رشد کودک آنها اختلال ایجاد نماید (1). 
• اگر دچار اضطراب می‌شوید، از مصرف شکلات تلخ خودداری کنید ممکن است وضعیت شما را بدتر کند. 
• افرادی که دچار ناراحتی معده یا رفلاکس اسید و یا سندروم روده تحریک‌پذیر هستند، باید حتی‌المقدور از خوردن شکلات تلخ خودداری نمایند.
• در خوراندن شکلات تلخ به کودکان خردسال و یا افراد مسن بایستی محتاط بود؛ زیرا ممکن است که آنان به برخی از ترکیبات شکلات تلخ آلرژی داشته باشند. 

خواص شکلات تلخ برای مردان چیست؟

با توجه به ویژگی‌های آناتومی بدن انسان اعم از زن و مرد، فواید و خواص شکلات تلخ در بیشتر موارد برای مردان و زنان یکسان است؛ بنابراین بیشتر خواصی که در زیر فهرست می‌شود می‌تواند در مورد زنان هم صدق کند. 

خواص شکلات تلخ برای زنان چیست؟

تمامی مواردی که به‌عنوان خواص شکلات تلخ در این مقاله ذکر شد، عیناً می‌تواند برای زنان و مردان به یک اندازه صادق باشد؛ بنابراین شاید بهتر باشد که این پرسش را به این گونه مطرح نماییم که شکلات تلخ می‌تواند دارای چه مضراتی برای زنان باشد؟ همان گونه که در چند بند بالاتر عنوان شد، زنان باردار و همچنین مادران شیرده می‌بایست از خوردن شکلات تلخ خودداری نمایند؛ زیرا این نوع شکلات حاوی کافئین نسبتاً بالایی است و ممکن است در رشد کودک آنها اختلال ایجاد نماید (1). علاوه بر این، تحقیقات نشان می دهد که مصرف محصولات دارای کاکائو در مراحل پایانی بارداری، ممکن است رگ خونی جنین (که به نام مجرای شریانی مشهور است) را منقبض و تنگ نماید و این می‌تواند بر سلامت جنین تأثیر منفی بگذارد.

به سبب همین خطر احتمالی، زنان در مراحل پایانی بارداری باید از مصرف مقادیر زیاد محصولات کاکائویی مانند شکلات تلخ اجتناب کنند.

تأثیر مثبت شکلات تلخ در کاهش فشارخون چیست؟

همانطور که در طول مقاله ذکر شد، محققین در همین رابطه خاطرنشان کرده‌اند که شکلات تلخ جامد نسبت به نوشیدنی‌های شکلاتی (شکلات مایع) تأثیر بیشتری در کاهش فشارخون دارند. آنها معتقدند که محصولات کاکائویی که حاوی آنتی‌اکسیدان‌های فلاونوئیدی هستند، بیشترین تأثیر را در کاهش فشارخون دارند.

خواص شکلات تلخ برای رژیم لاغری چیست؟

فیبر بالای موجود در شکلات تلخ و وجود ترکیبات بیو اکتیو (فعال زیستی) می‌تواند در مدیریت وزن بدن انسان کمک شایانی بکند. از طرفی خوردن مقدار اندکی شکلات تلخ برای رفع گرسنگی بسیار مؤثر است و میل انسان را به غذاهای شیرین شور و چرب کاهش می‌دهد و در نتیجه به کاهش کلی کالری دریافتی بدن کمک می‌کند. 

شکلات تلخ چند درصد کاکائو بخوریم؟

محصولات شکلاتی، از جمله شکلات تلخ، از دانه‌های درختی به نام کاکائو (Theobroma) به دست می‌آیند. شکلات تلخ نسبت به شکلات شیری و یا شکلات نیمه شیرین، از درصد بیشتری کاکائو بهره می‌برد. البته این درصد بسته به نوع شکلات تلخ و یا قیمت آن متفاوت است. بیشتر انواع شکلات تلخ حاوی 70 تا 85 درصد کاکائو هستند، اگرچه ممکن است انواع خاص دیگری وجود داشته باشند که بیشتر و کمتر از این میزان کاکائو را در خود جای دهند. برای نمونه شکلات های کاملاً تلخی وجود دارند که تا 100درصد نیز حاوی پودر کاکائو هستند (2).

بنابراین، با توجه به خواصی که در همین نوشتار برای شکلات تلخ بر شمردیم و از طرفی تأکید بر این نکته که بیشتر این خواص از کاکائوی موجود در شکلات تلخ ایجاد می‌گردد، این نکته بدیهی است که هر اندازه درصد کاکائوی موجود در شکلات تلخ بیشتر باشد به همان میزان کیفیت شکلات تلخ بالاتر است و خواص آن برای بدن بیشتر می‌گردد. البته قیمت شکلات‌های تلخ با درصد کاکائوی بیشتر نیز گران‌تر است. 

مشاهده و خرید شکلات تلخ خارجی در فروشگاه اینترنتی رویال هایپر

منابع

1- Jaćimović S, Popović-Djordjević J, Sarić B, Krstić A, Mickovski-Stefanović V, Pantelić NĐ. Antioxidant activity and multi-elemental analysis of dark chocolate. Foods. 2022;

2- Salehi B, Martorell M, Arbiser JL, et al. Antioxidants: positive or negative actors? Biomolecules. 2018

3- Samanta S, Sarkar T, Chakraborty R, et al. Dark chocolate: An overview of its biological activity, processing, and fortification approaches. Curr Res Food Sci. 2022;

4- Ribeiro M, Fanton S, Paiva BR, et al. Dark chocolate (70% cocoa) attenuates the inflammatory marker TNF-α in patients on hemodialysis.

5- Jafarirad S, Ayoobi N, Karandish M, Jalali MT, Haghighizadeh MH, Jahanshahi A. Dark chocolate effect on serum adiponectin, biochemical and inflammatory parameters in diabetic patients: a randomized clinical trial. 

6- Sperkowska B, Murawska J, Przybylska A, et al. Cardiovascular effects of chocolate and wine—narrative review. Nutrients. 2021

7- Amoah I, Lim JJ, Osei EO, et al. Effect of cocoa beverage and dark chocolate consumption on blood pressure in those with normal and elevated blood pressure: a systematic review and meta-analysis. Foods. 2022

8- Darand M, Hajizadeh Oghaz M, Hadi A, Atefi M, Amani R. The effect of cocoa/dark chocolate consumption on lipid profile, glycemia, and blood pressure in diabetic patients: A meta‐analysis of observational studies. Phytotherapy Research. 2021

9- National Institutes of Health. Magnesium. 

10- https://fdc.nal.usda.gov/index.html

11- National Institutes of Health. Iron. 

12- National Institutes of Health. Manganese. 

13- National Institutes of Health. Copper.

14- Shin JH, Kim CS, Cha L, et al. Consumption of 85% cocoa dark chocolate improves mood in association with gut microbial changes in healthy adults: a randomized controlled trial. J Nutr Biochem. 2022

15- Zielinsky P, Martignoni FV, Vian I. Deleterious effects of maternal ingestion of cocoa upon fetal ductus arteriosus in late pregnancy. Front Pharmacol. 2014

16- DiNicolantonio JJ, O’Keefe JH. Added sugars drive insulin resistance, hyperinsulinemia, hypertension, type 2 diabetes and coronary heart disease. Mo Med. 2022;

تهیه و ترجمه: گروه تولید محتوای رویال مگ